Nano Gümüş’ün Anti-Bakteriyel Özelliği:
Nano Gümüş Dezenfeksiyonun anti-bakteriyel özeliği kısaca; Gümüş nano-partikülleri, anti-bakteriyel ve dezenfekte etme özelliğinden ve biyosensör uygulamalarındaki başarılı sonuçlarından dolayı, üzerinde çok çalışmaların yapıldığı malzemeler olup, günümüze kadar çeşitli yöntemlerle üretimleri yapılmıştır. Nano Gümüş ve kolloidal gümüş, anti-bakteriyel özellikleri ve bakterilerin zamanla anti mikrobiyal ajanlara karşı geliştirebildikleri direnci gümüşe karşı geliştiremediklerinden dolayı, uzun zamandır bilim insanlarının ilgi alanına girmektedir. Geçmişte Persler, Yunan ve Romalılar, gümüşün antibakteriyel etkisinin olduğunu keşfettiklerinde, gıdalarını gümüş kaplarda muhafaza etmişlerdir. Orta çağlardaki veba salgınlarında, aristokratların yemek takımlarında gümüş kullanmalarının, vebadan korunmalarına yardımcı olduğu belirlenmiştir. Nano boyuttaki gümüşün, mikroorganizmalar üzerinde etkinliğinin olduğu belirtilmiştir.
Bakterilerin antibiyotiklere karşı oluşturdukları direnç her geçen gün artmaktadır. Bunun önüne geçebilmek ve özellikle infeksiyonların tedavisi için yeni alternatif ajanların ve bunların antibiyotiklerle kombinasyonlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Son zamanlarda, doğal bileşenler olarak besin ve bitki ekstraktları ve nano partiküller araştırılmaktadır. Nanoteknoloji, biyoloji, kimya, fizik, mühendislik bilimlerini kapsayan interdisipliner bir alandır. Gümüş, altın ve bakır anti bakteriyel aktivitesi olan nano partiküllere birer örnektir. Nano gümüş partikülleri (AgNPs), antibiyotiklere alternatif ilaç, sensör, spektroskopi ve kataliz olarak birçok alanda kullanılmaktadır. Bu alanlar sağlık başta olmak üzere gıda, tekstil gibi endüstride kullanılabilmektedir. AgNPs, yanan dokuda veya açık yaralarda olası yara infeksiyonunu önlemek için yara kremlerinde, uzun süreli sonda kullanımlarında idrar yolu infeksiyonunu önlemek için sonda yüzeylerinde, sabunlarda, duvar boyalarında, çamaşır makinelerinde kullanılmaktadır. Bu derlemede, gümüş nano-partiküllerin kullanım alanları, anti-bakteriyel etki mekanizmaları ve günümüze kadar yapılan çalışmalar özetlenmiştir.
Nano Gümüş Dezenfeksiyonun Etkileri:
Hücre zarından hızla geçebilmektedir. Antibakteriyel, antivirüs, antifungal ve antimikrobik özellikler taşıdıkları için sağlık alanında önemli bir yere sahiptir. Dokumacılık sektöründen kozmetik sektörüne, farmakoloji sektöründen halı sanayisine kadar birçok çeşitli kullanım alanlarına sahiptir. En önemli etkisi ise tedavi amaçlı kullanılmasıdır.
Nanopartiküllerin Antibakteriyel Aktivite Mekanizmaları:
Tıpta NP’lerin artan kullanımı, NP’lerin potansiyel antibakteriyel mekanizmalarını araştıran çok sayıdaki çalışmaya yol açmıştır. Metal NP’ler bakterilerin metabolik aktivitesini değiştirebilir. Bu etki, hastalıkları tedavi etmek için bakterileri yok etmek açısından büyük bir avantaj teşkil eder. NP’lerin biyofilmlere girme yeteneği, Ag inhibisyonlu gen ifadesine dayalı biyofilm oluşumunu engellemek için pratik bir yöntem de sağlar NP’lerin antibakteriyel etkilerini gösterebilmeleri için, bakteriyel hücrelerle temas halinde olmaları gerekir. NP’ler, elektrostatik çekim, Van der Waals kuvvetleri, reseptör ligand ve hidrofobik etkileşimler ile bakterilere temas ederler. NP’ler bakterilere temas ettikten sonra, bakteri zarını geçerler ve hücre zarının şeklini, işlevini bozarlar. Daha sonra, NP’ler, oksidatif strese, heterojen değişikliklere, bozulmuş hücre zarı geçirgenliğinin yol açtığı elektrolit denge bozukluklarına, ve DNA, lizozomlar, ribozomlar ve enzimler gibi bakterilerin hücresel temel bileşenleri ile etkileşime girerek de enzim inhibisyonuna ve protein deaktivasyonuna sebep olurlar.
Nano Gümüş Kullanım Alanları:
Gümüşün metalik formunun ve bileşik formunun güçlü bir antibakteriyel etkisinin bulunduğu uzun zamandır bilinmektedir. Bakteriler üzerindeki engelleyici etkisi birçok araştırmacı tarafından gözlemlenmiştir. Bu çalışmalarda gümüşün, mikroorganizmaların DNA moleküllerine etki etmektedir. Bu etki ile DNA’nın çoğalmasını engellemek ve bunun yanında bakteri proteinlerindeki –SH gruplarıyla etkileşerek inaktive olmaları sağlanır. Güçlü bir antibakteriyel etki olmasından ve toksik etki yaratmamasından dolayı gümüş ve gümüş bileşikleri, günlük hayatta kullanıma uygun ve zararlı mikroorganizmaların fazla bulunduğu birçok yüzeyde ve alanda üretim sırasında veya üretimden sonra yüzeylere kaplama yapılarak kullanılabilmektedir. Gümüş etkisi bulunan materyaller kimyasal olarak daha dayanıklıdır ve bu materyaller gümüş iyonlarını uzun süre yüzeylerinde tutarak antibakteriyel özelliklerini korurlar.
Dezenfeksiyonda Etkin Kullanım…